به گزارش روابط عمومی شبکه دو، برنامه «غیر محرمانه» در این قسمت به استارت آپ ها به عنوان فضایی جدید در عرصه اقتصاد مردمی نگاهی متفاوت داشته است. این مناظره جمعه 15بهمن ماه میزبان بهزاد سلطانی ‎، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، علی نقی مشایخی؛ استاد دانشگاه صنعتی شریف و آیدین سلام زاده؛ عضو آکادمی مدیریت آسیا بود.
محمود احمدی افزادی؛ مجری- کارشناس برنامه در ابتدا با طرح این مساله که آیا استارت آپ ها فرصت به شمار می روند یا تهدید مناظره این هفته را آغاز کرد. علی نقی مشایخی با بیان اینکه این شیوه از کسب و کار فرصت به شمار می رود، توضیح داد: کسب و کارهای نوپا به این دلیل که استعدادهای جوان کشور را به ایجاد یک فضای مولد پر امید متصل می کند حتما فرصت محسوب می شود.
بهزاد سلطانی نیز با اشاره به اینکه استارت آپ ها یک ضرورت است تا فرصت اظهار داشت: در فضای فعلی نمی توان با این جمعیت فارغ التحصیلان؛ بدون توجه به شرکت های نوپا به رشد و توسعه اندیشید.
آیدین سلام زاده نیز با اظهار این مطلب که این ضرورت را به چشم دیده ام، گفت: استارت آپ ها قطعا یک فرصت است. مثل یک گنج که زیر خاک است و باید کم کم خاک را کنار زد.
احمدی افزادی به تعریف شرکت های نوپا اشاره کرد و سلطانی در این زمینه بیان داشت: نوپاها سهم کوچکی از بازار را در اختیار دارند اما امیدواریم به سمتی برویم که این سهم بیشتر شود. شرکت های استارت آپ یا کوچک شرکت هایی هستند که زیر 10 نفر عضو دارند، حول یک ایده شکل گرفته اند و هدف شان توسعه ایده، تولید محصول، انبوه سازی و ورود آن به بازار است.
مشایخی نیز با توجه به تعریف استارت آپ ها گفت: این شرکت ها فقط در زمینه فن آوری اطلاعات و آی تی فعالیت نمی کنند و در همه حوزه هایی که نیاز جامعه است معنا پیدا می کنند، اما بخش بزرگی از اقتصاد ما نیستند و قرار هم نیست باشند. این شرکت ها مانند جریان هایی هستند که جاریند و در صورت موفقیت به شرکت های بزرگ تبدیل می شوند و از مرحله نوپایی عبور می کنند.
سلام زاده نیز خاطرنشان کرد: اگر یک تیم کاری دارای نوآوری باشد و یک مدل رشد را دنبال کنند تعبیر استارت آپ را به خود می گیرد؛ در یک تعریف می توان گفت استارت آپ ها کسب و کاری هستند که تکرار پذیر، افزاینده و پایدار باشند.
مشایخی در ادامه اظهار داشت: در دانشگاه صنعتی شریف فضایی حمایت کننده برای شرکت های نوپا فراهم می شود که 25 درصد آنها موفق می شوند. سرمایه گذارهای خطرپذیر به عنوان مثال10 تیم را انتخاب می کنند و وقتی حتی دو تیم از این تعداد موفق باشند، بازده به قدری خوب است که بازگشت سرمایه را تضمین می کند.
وی افزود: جریانی از جوان ها نسل به نسل وارد دانشگاه می شوند. از این تعداد بخشِ با استعدادشان اگر فضا پیدا کنند و جزو تیم های نوپا شوند ثمرات بسیاری دارد و اگر این فضا یعنی استارت آپ را نداشته باشیم استعدادهای ما یا فرصت ظهور نبوغ شان را نمی یابند یا از جامعه مهاجرت می کنند.
سلطانی همچنین بیان داشت: فارغ التحصیل باید احساس کند بعد از خارج شدن از دانشگاه ایده هایی را به بار بنشاند و کسب و کار تولید کند. اکنون حدود یک میلیون بیکار داریم، به طور طبیعی اگر هر 10 نفر یک تیم درست کنند یعنی حدود 100 هزار شرکت نوپا باید ایجاد شود.
سلام زاده نیز با اشاره به اینکه تولید ثروت در فرهنگ ملی و مذهبی ما همیشه پسندیده بوده است، گفت: بسیاری از دانشجویان از سال اول یا دوم تحصیل روی اپلیکیشن هایی کار می کنند که تعداد بسیاری از آن منتفع می شوند.
مشایخی نیز توضیح داد: فضای استارت آپ به اندازه کافی شکل گرفته نیست اما باید تلاش کرد. باید این فکر را در جوانان جامعه ایجاد کنیم که ایده ای داشته باشند تا تبدیل به کسب و کارش کنند که در صورت موفقیت نه تنها برای خودشان بلکه برای سایر هم نسلان خود هم فرصت کاری ایجاد کرده اند.
وی ادامه داد: دنیا دارد وارد نسل سوم و چهارم دانشگاه ها می شود که از حالت آموزشی و پژوهشی صِرف خارج شده و به سمت تولید ثروت هم قدم برمی دارد و در تعامل با جامعه قرار می گیرند. دانشگاه های خوب ما در حال انتقال از نسل دوم به سوم هستند.
سلطانی بیان داشت: از سه هزار ایده، یک ایده به ثروت آفرینی می رسد. بنابراین حمایت از این شرکت ها لازم است و نکته این است که در دنیا اجازه داده اند هزاران شرکت نوپا ایجاد شود که درصد موفق ها بیشتر شود.
مشایخی اظهار داشت: فضای کسب و کار جای بهبود دارد و دولت ها هم مسئول هستند اما اصلاح فضای کسب و کار یک مساله است و داشتن استارت آپ ها مقوله دیگریست که ضرورتی برای جامعه محسوب می شود.
احمدی افزادی گفت: برخی معتقدند که این شرکت ها تهدید هستند چون شغل های سنتی را از بین می برند.
سلطانی توضیح داد: فن آوری های تکنولوژیکِ مرزشکن دنیا دارد وارد می شوند، اگر اینها از طریق شرکت های نوپا بومی شوند، در اختیار خودمان قرار می گیرند و می توانند حجم اشتغالزایی را بالا برده، منافع اجتماعی و تولید ثروت کنند. البته ممکن است جابجایی در اشتغال ایجاد کرده باشند به این معنی که با ورود فن آوری های نو یک عده بیکار و یک و نیم برابر آن عده سر کار رفته باشند که دولت ها باید آن را کنترل کنند. ضمن اینکه فارغ التحصیلان هم باید به سمت ایده های نو برای ایجاد کسب و کارهای نوین حرکت کنند.
مشایخی توضیح داد: وقتی انقلاب صنعتی شد، خیلی ها احساس کردند بیکار می شوند غافل از اینکه شغل های بیشتری ایجاد شد و بهره وری افزایش یافت. اگر بخواهیم وضعیت اقتصادی و اجتماعی ما بهتر شود باید بهره وری افزایش یابد که برای این کار نیاز است تا دانش و فن آوری پیشرفت کند. این پیشرفت برخی بخش های غیرفعال و بدون بهره وری را بیکار می کند و انتقال نیروی کار از این بخش ها به قسمت های نوآور است که باید سامان داده شود.
در این بخش حضار به موانع مختلف از جمله موانع اداری موجود در این زمینه اشاره کردند.
سلطانی با ذکر این نکته که در دنیا مراکز نوآوری در دانشگاه ها، مراکز رشد، پارک فن آوری، شتاب دهنده های فعال، برگزاری رویدادها، شهرک های تحقیقاتی با کارکردهای تعریف شده وجود دارد، بیان داشت: در ایران از سمت اقتصاد نفتی به سمت اقتصادی بازتر حرکت می کنیم که نیاز به یک مدیریت دارد و خود به خود اتفاق نمی افتد.
سلام زاده اضافه کرد: پژوهشگران تحقیق کرده اند کشورهای کارآفرین به سه محور توجه می کنند؛ ابتدا انگیزش، سپس مهارت و بعد ایجاد فرصت. اتفاقی که در کشور ما افتاده این است که افراد در مرحله اول در معرض فرصت قرار گرفته اند که به نظرم خوب است. دولت تلاش می کند اما ممکن است زمانی افرادی را زودتر از اینکه مهارت های لازم را ندارند در معرض فرصت قرار دهد.
احمدی افزادی در این قسمت برنامه مطرح کرد؛ فضای استارت آپ چگونه منجر به ایجاد فرصت می شود؟
سلطانی پاسخ داد: کشور باید در نظام تامین مالی یک شرکت از ایده تا افول برنامه داشته باشد. اما در این نظام گسستی داریم که قبل از صندوق نوآوری قرار گرفته است. این قسمت همان جایی است که قبل از ایجاد شرکت نوپا باید توسط دولت حمایت شود اما عملا از جایی حمایت شروع می شود که طرح، اقتصادی شده است. در نظام تامین مالی 14 خدمت تعریف شده است. در دوران پژوهش و نمونه آزمایشگاهی این نظام دخالت نمی کند. صندوق حمایت از پژوهشگران قرار بوده این حمایت را انجام دهد که تا کنون تامین نشده و بیشتر از دانشگاه ها حمایت می کند. نیم درصد بودجه عمومی کشور هنوز به ما داده نشده که تامین مالی قبل از صندوق نوآوری را پوشش دهیم.
او افزود: اکنون وام 4 درصد برای نمونه سازی صنعتی می دهیم. دو هزار و 800 شرکت دانش بنیان داریم که برای حمایت از استارت آپ ها حتما باید شرکت بوده و دانش بنیان هم باشند.
سلام زاده بیان داشت: من از اصطلاح وجه حداقلی حمایت دولت استفاده نمی کنم چون دولت باید در زمینه های خاص خودش وارد شود. باید این مساله جا بیفتد که افراد خواسته های خود را با شاخص از دولت طلب کنند. سیاستگزاری های دولت هم در این زمینه مشخص است که وزارت فن آوری اطلاعات، نهاد ریاست جمهوری، وزارت علوم و صنایع متولی آن هستند. اگر ساز و کار مشخصی وجود داشته باشد که همگرایی و همپوشانی بیشتری برای حمایت های حداقلی ایجاد شود، اتفاق مثبتی است.
مشایخی توضیح داد: در یک طرف جامعه ای داریم که می خواهد پیشرفت کند و با انبوهی از مسائل مختلف و از طرف دیگر نخبه های نسل های نو روبروست. بنابراین ایجاد فضا برای این افراد که بتوانند ایده پردازی کنند و مسائل جامعه را به نحوی حل کنند به حال جامعه بسیار موثرتر خواهد بود و از مهاجرت این افراد هم جلوگیری می شود. برای حرکت در این مسیر استارت آپ ها می توانند نقش مثبتی ایفا کنند. وقتی یک استارت آپ موفق می شود شوق ایجاد می کند.
سلطانی تصریح کرد: اتصال شرکت های بزرگ به شرکت های نوپا یک استراتژی درست است که از طریق سی بی سی ها آن را دنبال می کنیم. ضمن اینکه از بین دو هزار و 800 شرکت دانش بنیان هزار و 600 طرح مصوب داریم که 700 میلیارد تومان در این سه سال به آنها پرداخت شده است. هزار و سیصد و بیست و پنج میلیارد برای آنها مصوب شده که باقی آن طی یک سال باقی مانده بر اساس پیشرفت پروژه پرداخت می شود.
مشایخی در پایان گفت: ما ضمن تشویق استارت آپ ها باید تقویت زیست بوم این شرکت های نوپا که شامل آموزش، مشاوره، بازاریابی حقوقی، مدیریتی، سرمایه گذاری خطر پذیر و روش های تامین سرمایه گذار می شود را در نظر داشته باشیم و در کنار آن محیط کسب و کار را برای حضور این شرکت ها آماده کنیم.
احمدی افزادی در پایان بیان داشت: شاید راه بین تولید ثروت و استارت آپ ها چندان زیاد نباشد ضمن اینکه در صورت شکست خوردن می توان خیلی سریع بلند شد و از نو شروع کرد.
گفتنی است مستند مناظره «غیر محرمانه» به تهیه کنندگی علیرضا عاصم یوسفی و اجرای محمود احمدی افزادی با روایت مهدی بابایی کاریست از گروه اجتماعی فرهنگی که پنجشنبه و جمعه هر هفته ساعت 21 از شبکه دو به روی آنتن می رود و بازپخش آن شنبه ساعت 13:30 خواهد بود.