زهرا شوقی ـ مجری برنامه «از مامان بگو» ـ و مریم نیکانلو ـ تهیه‌کننده این برنامه ـ درباره دشواری‌های ساخت برنامه با محوریت زنان و مادران گفتند و اینکه جایگاه زنان و پرداختن به مسائل زنان و مادران در رسانه ملی با نقطه مطلوب فاصله دارد.
زهرا شوقی: موظف هستم که استانداردهای اجرا را رعایت کنم
شوقی درباره سختی‌های اجرا در تلویزیون به ایسنا می‌گوید: کار اجرا به همان اندازه که شیرین و جذاب است، قطعاً به همان اندازه استرس‌زا است و سختی‌های خود را دارد و برای ما خانم‌ها این سختی کمی بیشتر هم ممکن است باشد.
او که برنامه «کام شیرین» را اجرا می‌کند، درباره دشواری‌های اجرا می‌گوید: برخی اوقات پیش آمده که شرایط روحی منِ مجری هم مانند بقیه آدم‌ها در آن روز و ساعت مساعد نباشد؛ اما از آنجا که موظف هستم سروقت به اجرای برنامه برسم، باید بتوانم حال بد و شرایط روحی خود را کنار بگذارم. حال بد و مسائل من هیچ ارتباطی به مخاطب ندارد و موظف هستم که استانداردهای اجرا را رعایت کنم. همه همکارانم همینطور هستند.
وی با بیان اینکه تمام مشکلاتی که برای ما مجریان ممکن است در زندگی شخصی اتفاق بیفتد را باید بتوانیم در زمان اجرا کنار بگذاریم، چرا که باید شأن مخاطب حفظ بشود، اظهار می‌کند: ما مجریان یک اصطلاح داریم که می‌گوییم «تپق برای مجری است» و تقریباً برای همه مجریان هم اتفاق افتاده است که مسئله کوچک‌تری نسبت به گاف است. من هم گاف داشته‌ام؛ اما چیزی که مهم است این است که بتوانم آن را رفع و رجوع کنم، به طوری که مخاطب متوجه آن نشود و به نظر من این هم به تجربه و توانمندی مجری برمی‌گردد.
وی درباره حال و هوای برنامه «از مامان بگو» و تجربه کار با نیکانلو ـ تهیه‌کننده این برنامه ـ می‌گوید: این اولین تجربه کاری من با خانم نیکانلو است و ابتدا قرار بر این بود که فقط دو قسمت برنامه مناسبتی داشته باشیم؛ اما خب به دلیل بازخوردهای مثبت و استقبال خوبی که از برنامه شد، کار را ادامه دادیم. البته احساس کردیم که جای برنامه‌های این‌چنینی که فقط به مادرانگی پرداخته باشد خالی است. تا به امروز شبکه و گروه از برنامه راضی بودند و اگر به همین منوال پیش برود، ادامه خواهد داشت.
جنس این برنامه برای ما خانم‌ها قابل لمس است
مجری برنامه از «مامان بگو» از تجربه‌های خود در این برنامه می‌گوید: این برنامه تجربه‌ای متفاوت از دیگر اجراهایی است که تاکنون داشته‌ام. برنامه‌هایی که در تلویزیون کار کرده بودم در حوزه پزشکی، اجتماعی، خانوادگی و موسیقی بود. اما جنس این برنامه برای همه ما خانم‌ها، قابل لمس است. به شخصه زمان اجرا وقتی پای صحبت مهمانان می‌نشینم که البته آدم‌های معروف و سلبریتی نیستند و آدم‌هایی از دل مردم عادی هستند که شاید در زندگی روزمره خیلی با آنها برخورد داشته باشیم که هر یک روایت خاص خود را دارند، مادری کردن، معنی عشق و صبر را یاد می‌گیرم.
شوقی ادامه می‌دهد: در این برنامه مهمانان ما فقط مادران نیستند؛ ما میزبان خانمی بودیم که یک مؤسسه خیریه داشت، یا فرزندی که از پدر و مادر خود نگهداری و برای آنها مادرانگی می‌کرد. بیشتر به سراغ میراث مادری کردن می‌رویم که بخشی از آن در وجود همه خانم‌ها هست و به این موضوع که میراث مادری چطور باید نسل به نسل ادامه پیدا کند می‌پردازیم.
جای پرداختن به مسائل زنان و مادران در تلویزیون خالی است
وی جای پرداختن به مسائل زنان و مادران را در تلویزیون خالی می‌داند و می‌گوید: این موضوع با ایده‌آل‌ها فاصله دارد و نیاز هست که بیشتر به آن پرداخته شود. زنان در جایگاه و شرایط و هر موقعیتی که قرار دارند اگر عزت نفس و اعتماد به نفس داشته باشند قاعدتاً می‌توانند برای اطرافیان خود مفیدتر باشند. چیزی که زنان ما به آن نیاز دارند عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس است.
این مجری تلویزیون در پاسخ به اینکه به عنوان مجری برای اینکه برنامه اسیر کلیشه‌ها، تکرار و شعارزدگی نشود چه تمهیداتی به کار می‌بندید؟ می‌گوید: برنامه «از مامان بگو» به این دلیل که مهمان‌های متفاوتی دارد و هر کدام روایت خاص خود را دارند و یک برنامه گفت‌وگومحور است، این اتفاق برایش نخواهد افتاد. بازخوردهای خوبی از برنامه داشتیم و شاید به این دلیل باشد که مهمانان از دل همین مردم هستند و به سراغ چهره‌ها نرفته‌ایم.
وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه این برنامه در دوره تحولی رسانه ملی ساخته شده، نسبت آن با عدالت‌گستری و هویت‌محوری چیست؟ بیان می‌کند: جا دارد که ما در این برنامه به این موضوع بیشتر بپردازیم. باید مطابق چهارچوب‌های رسانه به عدالت‌گستری پرداخته شود؛ چراکه این موضوع از بستر خانواده باید آموزش داده شود و اگر کسی دنبال عدالت باشد باید این را از خانواده یاد گرفته باشد که باید به چه شکل و چه زبانی باشد و شاید از زبان مادرگونه بهتر بتوان آن را آموزش داد.
شوقی از خاطراتی که در برنامه داشته نیز می‌گوید: ما مهمانانی داشتیم در یک برنامه که مادر و دختر و نوه بودند از سه نسل مختلف. یا مادرانی که فرزندان با بیماری‌های خاص داشتند و خستگی از چهره آنها مشخص بود؛ اما با عشق از مادری کردن می‌گفتند که همه اینها برای منِ مجری مانند یک کلاس درس بود و واقعاً رویم اثر گذاشت.
یکی از کارهای سخت در برنامه «از مامان بگو» کنترل احساسات است
این مجری تلویزیون از تفاوت اجرای «از مامان بگو» با دیگر برنامه‌هایی که داشته اینگونه می‌گوید: برنامه‌هایی که تا به امروز داشتم اغلب گفت‌وگومحور بوده‌اند؛ اما این جنس از گفت‌وگو فرق می‌کند؛ چون در آن شادی و غم هر دو کنار هم هستند و در این برنامه مهمانان جنس واقعی خود هستند و زندگی شخصی خود را تعریف می‌کنند که برای من جذاب و متفاوت است. در یک برنامه پزشکی لازم نیست من مجری احساسات خود را کنترل کند؛ اما یکی از کارهای سخت در برنامه از مامان بگو کنترل احساسات هنگام شنیدن روایت‌های مهمانان است.
نیکانلو: روایتی از مادرانگی و چگونگی زیست مادران
مریم نیکانلو، تهیه‌کننده برنامه «از مامان بگو» نیز درباره شکل‌گیری ساخت این برنامه و انتخاب این عنوان برای آن اظهار می‌کند: استارت برنامه از مامان بگو سال گذشته و از ولادت حضرت زهرا(س) خورد. در ابتدا قرار بر این بود که برنامه در دو قسمت به همین مناسبت ساخته شود، اما خوشبختانه در همین دو قسمت بازخوردهای بسیار خوبی گرفتیم و قرار بر این شد در اعیاد شعبانیه به صورت مناسبتی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه روی آنتن باشیم؛ بنابراین دلیل انتخاب نام برنامه، آغاز آن به بهانه ولادت حضرت زهرا(س) و روز مادر بود.
وی ادامه می‌دهد: سپس تصمیم بر این شد که برای ایام نوروز و ماه مبارک رمضان برنامه را در 30 قسمت تهیه کنیم. بعد از آن در ولادت امام رضا(ع) دو قسمت برنامه از مشهد مقدس داشتیم و از 17 خرداد ماه، چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه هر هفته برنامه از ساعت 19 به مدت 55 دقیقه روی آنتن شبکه دو است.
تهیه‌کننده برنامه «از مامان بگو» یادآور می‌شود: فصل دوم برنامه با 52 قسمت اندکی پیش آغاز شده که حدود نیمی از آن پخش شده است و با طراحی و تصمیمی که گرفته شد برنامه تا آخر سال ادامه خواهد داشت.
نیکانلو هدف از ساخت این برنامه را پرداختن به ابعاد مادری کردن، مادرانگی و چگونگی زیست مادران بیان و اظهار می‌کند: ما در این برنامه مادر بودن را فقط از حیث فیزیولوژیک نمی‌بینیم؛ بلکه در این برنامه به ابعاد گسترده‌ای از مادرانگی کردن می‌پردازیم. ما در برنامه دختران مجردی داشته‌ایم که مادری کردند و یا فرزندانی که برای مادران خود مادری کرده‌اند. مهمان‌هایی به برنامه دعوت شدند که مادر نشده بودند، اما در خیریه‌ها مادری کرده بودند و مانند یک مادر واقعی دغدغه آن بچه‌ها را داشته‌اند و با هر کدام روایت خاصی از مادرانگی کردن همراه بود.
وی می‌افزاید: در انتخاب مهمانان قطعاً کسانی که روایت ویژه‌ای دارند و می‌توانند تأثیر خاصی بر دل مخاطب بگذارند و احساس نزدیکی به مخاطب بدهند مدنظر ما هستند. همینطور ما موضوعاتی را انتخاب می‌کنیم و طبق آن دسته‌بندی‌ها انتخاب سوژه‌های خود را انجام می‌دهیم.
این تهیه‌کننده با اشاره به اینکه هویت برنامه ما مادر، مادرانگی و تجربه زیستن است عنوان می‌کند: ما در این برنامه بین مادران شاغل و یا مادران خانه‌دار مرزبندی و خط‌کشی‌ای نداریم و تمام طیف مادران را در نظر می‌گیریم. همچنین سعی کرده‌ایم به ازخودگذشتگی، عزت‌نفس، امیدواری، صبوری و همدلی بپردازیم.
آیا این برنامه به دغدغه‌های مادرانه پاسخ می‌دهد؟
نیکانلو در پاسخ به این سؤال که آیا برنامه توانسته به دغدغه‌های مادرانه پاسخ بدهد و بازخوردها چه‌طور بوده؟ می‌گوید: بازخوردهایی که ما از فضای مجازی و یا پیامک‌هایی که دریافت می‌کنیم حاکی از آن است که مخاطب ارتباط خوبی با برنامه برقرار کرده است. قطعاً هر برنامه‌ای ویژگی‌هایی خاص خود را دارد که نگهدارنده اولیه آن برنامه است و ما سعی کرده‌ایم ویژگی‌های اولیه را حفظ کنیم که برای بیننده جذاب باشد تا بتواند ارتباط برقرار کند.
وی ادامه می‌دهد: تلاش می‌کنیم محتوای برنامه فقط برای یک نسل از مادران نباشد و مهمانان دعوت شده از نسل‌های مختلف باشند تا مخاطب بتواند همذات‌پنداری کند و برای آنها تأثیرگذار باشد.
پرداختن به مسائل زنان و مادران در رسانه ملی با نقطه مطلوب فاصله دارد
تهیه‌کننده برنامه «از مامان بگو» جایگاه زنان، پرداختن به مسائل زنان و مادران در رسانه ملی را با نقطه مطلوب دارای فاصله دانسته و می‌گوید: جای کار بیشتری وجود دارد، اما در حال حاضر خوب است که به این موضوع پرداخته می‌شود. بسیار تأکید دارم و مایلم برنامه‌هایی برای خانم‌ها ساخته بشود و به این موضوع بپردازد که عزت‌نفس و اعتماد به نفس یک خانم از هر چیزی مهمتر هست و باید این را به زنان تأکید کنیم که خودشان را همان‌طور که هستند دوست داشته باشند. زمانی که زنان ما به این باور برسند بسیاری از مسائل حل می‌شود.
نیکانلو درباره‌ی پرهیز از کلیشه‌ها در برنامه‌های گفت‌وگو محور می‌گوید: برای اینکه اسیر کلیشه‌ها و شعارزدگی نشویم، مستقیم درباره هیچ موضوعی صحبت نمی‌کنیم و به اصلاح مستقیم‌گویی نداریم. اگر بخواهیم به نکته‌ای بپردازیم تلاش می‌کنیم غیرمستقیم به مخاطب منتقل کنیم. درست است که برنامه ما سوژه محور است؛ اما بر روی محتوا بسیار کار کرده‌ایم و سعی شده با استفاده از روایت‌های مهمانان خط و ربط خود را با محتوای برنامه داشته باشیم.
وی از خاطرات و بازخوردهایی که بعد از پخش برخی از برنامه‌ها داشته است نیز می‌گوید که در قسمتی از برنامه میزبان عصمت احمدیان مادر شهیدان فرجوانی بوده‌اند. او می‌گوید: خانم احمدیان روایت‌های جالبی از کشتن مار و رانندگی در جبهه جنگ برایمان تعریف کرد که بسیار جالب بود و در قسمتی دیگر ما میزبان دو خواهر کرد بودیم که با لباس محلی در برنامه حضور پیدا کردند که بعد از شکست‌های زیاد امید خود را از دست نداده بودند و در حال حاضر کارآفرینان موفقی شده بودند. ما بعد از برنامه پیامک‌های زیادی داشتیم که درخواست کرده بودند به آنها کمک کنند؛ یکی با دادن زمین، یکی دیگر هم با مشارکت و هم‌فکری. یکی از خاطرات و حال خوب ما مربوط به زمانی است که ویژه برنامه «از مامان بگو» را با موضوع استقبال از ناوگروه 86 و محوریت گفت‌وگو با خانواده آنان و نمایش صبوری و استقامت مادران و همسران آنان در زمان عدم حضور همسرانشان در خانواده داشتیم.
https://www.isna.ir/news/1402061409302/