هزارتوی وام ازدواج» (دردسرهای جوانان در گرفتن وام ازدواج) عنوان این قسمت از برنامه بود که با حضور محمود زرینماه تحلیلگر اقتصادی، اجتماعی و وحید شقاقی شهری عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی پخش شد. میثم ظهوریان نماینده مجلس هم بصورت برخط در برنامه حضور داشت.
محمود زرینماه تحلیلگر اقتصادی و اجتماعی در ابتدای این برنامه با اشاره به موانع اقتصادی پیش روی ازدواج جوانان گفت: موضوع ازدواج یک موضوع کلان است. وام ازدواج دو مرحله دارد. اول مواضع قانونی بانکها و دیگری موانع بانکها. اما به نظر من قانون وام ازدواج از ابتدا ناقص متولد شده است. چون هدف اصلی ازدواج فرزندآوری است و امروز در کشور با این بحران رو به کاهش مواجه هستیم. این قانون اهداف وام ازدواج را خوب تعیین نکرده است. به نظرم پرداخت وام ازدواج باید بصورت پلکانی باشد.
وی افزود: متاسفانه قوانین ما در کشور پایش نمیشود. به نظر من ادامه زندگی مشترک باید مدنظر قانونگذار باشد. چون الان میبینیم که بسیاری از ازدواجها به سرعت منجر به طلاق میشود. باید تسهیلات مشروط باشد. مثلا پنجاه شصت درصد این وام را بدهند و در ادامه پرداخت بقیه را مشروط به تولد اولین فرزند قرار دهند. در این صورت فرد ضرر نکرده و با هدف قبلی به وام رسیده است.
وحید شقاقی شهری عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در ادامه با اشاره به سیاستهای کلی برنامه هفتم گفت: رهبری در این سیاستها دو بند را بهطور ویژه به فرزندآوری و تشکیل خانواده اختصاص دادهاند. با آسیبشناسیهایی که داشتیم دیدیم که در رشد سقوط جمعیت پیشتاز هستیم. این آمارها به ما نشان میدهد که در ده پانزده سال آینده رشد جمعیت صفر خواهد شد. برخی موضوعات با اقدامات عادی حل نمیشود و نیاز به اقدامات فوری دارد. ما نسبت به حل مسئله جمعیت اقدامات روزمره و عادی داریم.
وی افزود: به نظرم پیدا کردن ضامن برای یک جوان کار سختی است. ضمن اینکه وقتی جوان وارد شبکه بانکی میشود با آداب و رسوم بانکها مواجه میشود که توان ادامه را از او میگیرد. بسیاری از بانکها به علت اینکه تمایلی به اختصاص این وام ندارند موانعی ایجاد میکنند. به نظرم آقای فرزین به عنوان رئیس کل بانک مرکزی باید یک نظارت قوی و از زاویه اقتدار داشته باشد. مگر میشود که بانک مرکزی آییننامهای ابلاغ کند و بقیه بانکها تمرد کنند؟ این مبلغ وام فقط میتواند مشکلات اندکی از جوانان را حل کند اما باید مسیری فراهم شود که این موانع برطرف شوند.
ظهوریان، نماینده مردم مشهد و کلات که مهمان دیگر این برنامه بود و بصورت برخط با مخاطبان صحبت میکرد، با ارائه آماری درخصوص تسهیلات بانکها گفت: کل تسهیلات اشتغال، ازدواج و فرزندآوری یک بخش کوچکی از نقدینگی کشور را تشکیل میدهد. کل وام ازدواجی که در شش ماهه اول امسال داده شده ۷۷ همت و فرزندآوری ۱۴ همت است درحالیکه بودجه بانکها ۳هزاروسیصد همت است که موضوع ازدواج و فرزندآوری کمتر از سه درصد را در برمیگیرد. بطور کلی در نظام بانکی بین نرخ تسهیلات بانکی و نرخ تورم تفاوت وجود دارد. بانک رانت خود را به شرکتهای وابسته و بزرگ اقتصادی و بخش خصوصی واگذار میکند و به همین خاطر وام ازدواج به عقب رانده میشود.
وی در واکنش به فروش وام توسط اشخاص نامعلوم که توسط زرینماه، دیگر مهمان برنامه مطرح شد، گفت: موضوع فروش وام به مصوبات مجلس ربطی ندارد. نظام دریافت این وامها مشکل دارد و باید از جای دیگری حل شود. مسئله اصلی ما این است که بدانیم بخشی از منابع قرضالحسنه توسط بانکها اهرم دریافت سپرده های غیر قرضالحسنه میشود. مسئله کارکنان بانکها در حال حاضر تعدیل شده است. اما فقط این موارد نیست، جذب سپردههای غیر قرضالحسنه هم وجود دارد. وام ازدواج برای بانکها یعنی اینکه ظرفیت تسهیلات کم میشود و بانک سود چهار درصد دریافت میکند. بانک مرکزی باید ابزارهای حکمرانی خود را فعال کند و بانکها را تحت نظر داشته باشد.
ظهوریان افزود: وامهای تکلیفی اثر درونزای سیاسی هم دارد. این وامها میتواند مردم را با سیاستهای انقباضی همراه کند. نکته دوم اینکه انگیزه بانکها در ارائه تسهیلات مسئله دارد. ما موضوع بانکهای ناسالم را داریم که فراتر از بانکهای ناتراز است. این بانکها تسهیلات را به جاهای مولد نمیدهند. اگر اراده بانک مرکزی پشت ابزارهای حکمرانی قرار بگیرد است موضوع حل میشود. بانک مرکزی و دستگاه قضایی باید در مواردی وارد عمل شوند.