صالحی امیری در پاسخ به این سوال که نگاه وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به میراث فرهنگی چیست، گفت: واقعیت این است که دنیا ایران را از زاویه نفت و گاز نمیشناسد. بلکه ایران را از منظر میراث آن میشناسد. ایران جزو معدود کشورهای دنیا است که بیشترین اثر میراثی را در جغرافیای خود دارد. در هر نقطه ایران حفاری کنید اثری از تاریخ و تمدن پیدا خواهید کرد. این به این معناست که ایران سرزمین رمز و رازها است. نسل جوان باید به این داشتهها افتخار کند. آموزش و پرورش و صدا و سیما باید این میراث فرهنگی را به نسل جوان بشناساند.
وی افزود: ایران بخاطر جنگ و دیگر موضوعات حدود هجده سال اثر تاریخی به دنیا معرفی نکرد اما مطمئن باشید که در سالهای آینده میتوانیم کشور برتر در این حوزه باشیم. ما در حد توان خود منابع و نیروی انسانی را برای مرمت آثار تاریخی به کار گرفتهایم. برای مرمت آثار به نیروی انسانی و هزینهی بیشتری نیاز داریم. نقطه ضعف ما این است که نتوانستم این ظرفیت بزرگ فرهنگی و تاریخی را به درستی به جامعه معرفی کنیم.
او در ادامه عنوان کرد: یکی از سیاستهای کاری ما این است که با تولید تیزر و فیلم این ظرفیتهای تاریخی را به مردم خودمان و سپس به جهانیان معرفی کنیم. اگر بخواهیم برای مرمت هر بنا یک نفر استخدام کنیم به چهل هزار نفر احتیاج داریم اما فقط دو هزار نفر در اختیار داریم. اینجا میتوانیم یک تشکل مردمی از جوانان ایجاد کنیم تا با مرمت آثار تاریخی آشنا شوند.
صالحی، میراث فرهنگی را قدرت نرم ایران معرفی کرد و گفت: این قدرت نرم افتخارآمیز و غرورآفرین است. ما باید تلاش کنیم این قدرت نرم را در سطح ملی معرفی کنیم. نمیتوانیم بگوییم با قدرت سخت در جامعه وفاق و همدلی ایجاد میشود. ایران استمرار تاریخی ماست. عناصر افتخارآمیز و هویتساز در تمام این سرزمین وجود دارد که باید به آن افتخار کنیم.
وی درخصوص جذب گردشگران خارجی گفت: ما در گردشگری با سه مفهوم جذابیت، امنیت و زیرساخت سر و کار داریم. در موضوع جذابیت در بانک جهانی رتبه هفتم را داریم اما مطالعات خودمان نشان میدهد که کشور سوم هستیم. بهعنوان مثال جنگلهای هیرکانی ایران ثبت جهانی شده است. یا در حوزه توریسم کشاورزی مراحل پرورش کرم ابریشم و تبدیل آن به قالیچه ابریشمی را داریم که بسیار جذاب است. ما به دنبال فعالسازی گردشگری دریامحور هستیم. قرار بر این است که منطقهای از جزیره بوموسی را برای گردشگری در اختیار بگیریم. در آینده نزدیک شاهد جنب و جوشی در گردشگری دریایی خواهیم بود.
وی افزود: جذب گردشگری به تامین زیرساخت نیاز دارد. در حوزه گردشگری یکصد شغل فعال وجود دارد. باید فضا به سمتی برود که گردشگر از حضور در ایران احساس امنیت کند. آن میزانی که باید از ظرفیت ملی برای بازنمایی جذابیت ایران استفاده کنیم محقق نشده است. ما در حوزه دیپلماسی زنجیرهای آغاز کردیم که کشورهای هدف اول خود را مشخص کنیم. اخیرا گفتوگویی با سفیر چین داشتیم که برنامه جدیدی برای توسعه گردشگری با این کشور داشته باشیم. این گفتگوها با کشورهای دیگر هم محقق شده است. ما میتوانیم تا پنج سال آتی به هدف پانزده میلیون گردشگر برسیم.
او در ادامه گفت: هدفگذاری توریسم زیارتی بسیار بالا است. قبل از اتفاقات اخیر از کویت و عربستان و بحرین گردشگران زیادی داشتیم. گردشگر زیارتی یکی از بزرگترین ظرفیتهای گردشگری ما هستند. امروز ما نیازمند سه کار اساسی ذهنیت زدایی از جهانیان درخصوص ایران هراسی، معرفی جذابیت ایران برای دنیا و بهبود زیرساختهای گردشگری هستیم.
صالحی در خصوص عدم رعایت شئونات اسلامی توسط برخی گردشگران گفت: کل ظرفیت توریسم توسط بخش خصوصی، آژانسها و کانونهای مسافرتی انجام میشود. وظیفه دستگاههای دولتی ابلاغ قوانین به این آژانسها است. موارد بدحجابی و عدم رعایت شئونات گردشگردان بسیار نادر است. این سرزمین پاک است و افرادی که آن را برای دیدن انتخاب میکنند میدانند که ایران قوانین خاص خود را دارد. نباید این موضوع باعث شود که کارهای خوبی که در این حوزه انجام میشود نادیده گرفته شود. امروز ایران در منطقه قطب گردشگری سلامت است.
وی افزود: ما برای هر شخصی که دائم در فضای مجازی تبلیغات و آموزش حفاری آثار تاریخی منتشر میکند پرونده تشکیل میدهیم. همین الان در چند نقطه از کشور گروههای مختلف دستگیر شدهاند. اما با بزرگنمایی این موضوع موافق نیستم. حجم این موضوع با چیزی که عنوان میشود خیلی کمتر است. ما در مراکز تاریخی از سه ظرفیت فراجا، حفاظت و مردمی استفاده میکنیم. خیلی از مناطق تاریخی توسط شوراهای مردمی مدیریت میشود. دقیقا ۱۹۴۵ نفر نیروی حفاظت داریم درحالیکه ۴۰ هزار اثر تاریخی داریم.
صالحی در خصوص تغییر کاربری برخی از مناطق تاریخس گفت: سیاست درستی که در چند سال گذشته انجام شد این بود که صندوق احیای بناهای تاریخی را تأسیس کردیم. بناهای تاریخی طبق اصول میراث فرهنگی توسط سرمایهگذار مرمت و بازسازی میشود و بعد از آن برای رونق و بهرهبرداری به اقامتگاه یا رستوران و ... تبدیل میشود. این کار احیای بناهای تاریخی است. مهمترین دستاورد آن این است که هم بنا حفظ میشود هم جذب گردشگر و توریسم صورت میگیرد. همه این آثار تاریخی بر اساس ضوابط سخت واگذار میشود.
وی درخصوص آسیب به تخریب بافت فرهنگی شهرها و مناطق تاریخی گفت: بدیهی است که هر حرکت عمرانی و بهرهبرداری باید با منافع مردم همسو باشد. اگر بناست که آبادانی در کشور شکل بگیرد باید از روستاها شروع کنیم. بالای نود درصد مردم روستاها و مناطق تاریخی از اینکه زندگی آنها دچار تغییر و تحول درآمدی و غیره میشود خوشحال هستند. تمام کسانی که بومگردی دارند از قبل آموزشهای لازم به آنها ابلاغ شده است. طبق گزارشات ما مردم مسائل فرهنگی را جدی میگیرند. ضمن اینکه من معتقدم با یک جامعه سالم، اخلاق مدار و دین مدار مواجه هستیم که موارد نقض ان قلیل است.
وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه بیان کرد: گردشگری موتور پیشران توسعه در ایران است و موتور محرکه گردشگری، بخش خصوصی و صاحبان سرمایه هستند. امروز سرمایهگذار با سرمایهگذاری به سفره مردم و تامین اشتغال و امنیت کمک میکند. در حال حاضر ۲۶۷۰ پروژه گردشگری در جغرافیای ایران بزرگ در حال احداث است. مصوب شده است که ده همت به پروژههای که بیش از ۷۰ درصد آن پیشرفت کرده است اختصاص یابد. باید موانع راه سرمایهگذار برداشته شود تا احساس امنیت کند و وقتی با مشکل مواجه میشود بتوانیم آن مشکل را حل کنیم.
وی افزود: هر پروژهای که افتتاح میشود حداقل بیست استعلام دارد. یکی از آنها محیط زیست و منابع طبیعی است. هیچ پروژهای نداریم که مجوز محیط زیست کسب نکرده باشد. حتما باید توسعه شکل بگیرد چون راه نجات کشور توسعه است. ذیل توسعه و سرمایهگذاری باید محیط زیست را هم در نظر داشته باشیم. در مورد آشوراده میتوانم بگویم که دولت قبل مصوبهای داشت که این منطقه با حفظ محیط زیست به گردشگردی طبیعی و طبیعت محور تبدیل شود. الان مردم بیشتر از مسولین به محیط زیست توجه میکنند. همه مناطق طبیعی علاوه بر اینکه به گردشگر نیاز دارند به حفظ اصول محیط زیستی هم نیاز دارند.
صالحی امیری در خصوص مشکلات حوزه صنایع دستی گفت: اخیرا نمایشگاه بزرگ صنایع دستی در نمایشگاه بینالمللی تهران با بیش از ۱۲۰۰ تولیدکننده برگزار شد. خوشبختانه سند جامع صنایع دستی ایران توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده است. نکته مهم امنیت شغلی تولیدکنندگان صنایع دستی است. ما فقط توانستیم ده هزار نفر را بیمه کنیم درحالیکه ۵۰۰ هزار نفر مشغول به کار هستند. هفتاد درصد این جامعه را بانوان تشکیل میدهند. ما نیازمند یک ظرفیت تجاری برای بازاریابی آثار صنایع دستی هستیم. موضوع دیگر صادرات این کالاها است.
وی افزود: تنها راه جهش صنایع دستی در ایران ارز آوری است که با موانعی در این حوزه مواجه هستیم. اگر صنایع دستی ایران به بازار جهانی راه پیدا کند دچار یک تحول جهانی میشود. ما ماهیانه جلسات ثابتی با صاحبان صنایع گردشگری داریم. این یعنی دولت معتقد است که موتور پیشران توسعه در اختیار گردشگری است. یکی از نقاط تحول صنایع دستی برگزاری نمایشگاهها است. کار ما حمایت و سیاستگذاری است.
او درخصوص هزینههای بالای اقامتگاه و بلیطهای مسافرتی گفت: قیمتگذاریها دستوری نیست چون اقامتگاهها و تورگردانها اتحادیه دارند. ما فقط نظارت میکنیم. الان افزایش قیمت هتلها بیست درصد است درحالیکه تورم خیلی بیشتر از این اعداد است. باید به توان مردم برای استفاده از این محیطها نگاه کنیم. ما در تلاش هستیم که فرصتی برای سفر ارزان مردم تهیه کنیم. اتحادیهها هم سعی میکنند که هزینهها را مدیریت کنند تا جذب گردشگر انجام شود.
وی درخصوص تعهدات وزارتخانه خود در برنامه هفتم توسعه گفت: برنامه هفتم چراغ راه دستگاهها از جمله وزارتخانه ما است. در برنامه هفتم متعهد هستیم که سالیانه صد هتل افتتاح و صد شغل در حوزه گردشگری ایجاد کنیم. همچنین مجوز برنامههای ترکیبی در این برنامه داده شده است. جذب سرمایهگذار و تسهیلات سرمایهگذاری از دیگر موارد برنامه هفتم است.